Bir topluluğun nesilden nesile aktardığı maddi ve manevi değerlerin tümüne kültür deniyor.
Bireylerin yaşam tarzını, inançlarını, geleneklerini kapsayan kültürün ortaya çıkış hikayesini merak eden vatandaşlar araştırmaları hızlandırıyor.
Peki, kültürün temel özellikleri nedir? İşte merak edilenler..
Kültür Nedir?
Kültür, bir toplumun veya topluluğun nesilden nesile aktardığı maddi ve manevi değerlerin tümüdür. İnsanların yaşam tarzını, inançlarını, geleneklerini, dilini, sanatını, ahlak anlayışını ve bilgi birikimini kapsar.
Kültür hem bireyleri şekillendirir hem de bireyler tarafından şekillendirilir.
Kültürün Temel Özellikleri - Öğrenilir: Kültür doğuştan gelmez; toplum içinde öğrenilir. - Aktarılır: Nesilden nesile sözlü, yazılı veya davranışsal yollarla aktarılır. - Toplumsaldır: Birey değil, bir topluluk tarafından paylaşılır. - Süreklidir ama değişkendir: Kültür zamanla değişebilir ve gelişebilir. - Bütünleştiricidir: İnsanlar arasında ortak bir kimlik ve aidiyet duygusu yaratır.
Kültürün Başlıca Unsurları Dil: Kültürün taşıyıcısıdır.
Din ve inanç sistemleri Sanat ve edebiyat Gelenek ve görenekler Değerler ve normlar Yemek kültürü, giyim, mimari gibi maddi unsurlar Kültür Çeşitleri Maddi kültür: Gözle görülebilen, elle tutulabilen kültürel öğelerdir (örneğin kıyafetler, yapılar, araçlar).
Manevi kültür: İnançlar, değerler, normlar gibi soyut öğelerdir.
Türk Kültürü Türk kültürü, tarih boyunca Orta Asya’dan Anadolu’ya, İslam uygarlığından modern Türkiye’ye kadar çok katmanlı ve zengin bir yapıya sahiptir.
Dili Türkçe, Türk kültürünün temel taşıdır.
Gelenek ve görenekler düğünler, bayramlar, misafirperverlik gibi toplumsal davranışlar önemlidir.
Kebap, baklava, mantı gibi yöresel yemekler kültürel mirasın parçalarıdır.
Türk sanat müziği, halk müziği, zeybek, horon gibi oyunlar etkilidir. İslam kültürüyle iç içe geçmiş gelenek ve ritüeller yer alır.
Popüler Kültür (Pop Kültür) Popüler kültür, geniş kitlelerce benimsenen, medya, teknoloji ve tüketimle şekillenen kültür biçimidir.
Kitle iletişim araçlarıyla yayılır: TV, internet, sosyal medya gibi ürünler bulunur.
Tüketim odaklı olan popüler kültür moda, müzik, diziler, filmler ve markalar üzerinden yayılır.
Trendler çabuk ortaya çıkar ve kaybolur.
Küreselleşmiş yapıda olan popüler kültürde Amerikan kültürünün etkisi yaygındır ama yerel etkilerle karışabilir.
Yüzeysel ve eğlence odaklı olabilir ama bu her zaman olumsuz bir anlam taşımaz.
Kurumsal Kültür Nedir?
Kurumsal Kültür (Organizasyon Kültürü): Kurumsal kültür, bir işletmenin ya da kurumun içindeki ortak değerler, inançlar, davranış biçimleri ve çalışma tarzlarını ifade eder. Şirketin kişiliği olan kurumsal kültür nasıl kararlar alındığı, çalışanlara nasıl davranıldığı kültürle şekillenir.
Liderlik tarzı otoriter, katılımcı, yenilikçidir. İletişim biçimi ise açık, kapalı, hiyerarşik yapıdadır.
Müşteri odaklı olan kurumsal kültür dürüstlük, takım çalışması gibi değerler kurumsal kültürün parçasıdır.
Ofis düzeni, kıyafet kuralları, ritüeller, ödül sistemleri ritüelleri bulunur.
Alt Kültür (Subculture) Alt kültür, bir toplumun genel kültürü içinde, ana kültürden biraz farklılaşan değer, davranış, giyim, müzik, yaşam tarzı gibi özelliklere sahip gruplardır.
Ana kültürle çatışmak zorunda değildir; farklılık gösterir, ama çoğunlukla uyumludur.
Genellikle yaş, etnik köken, ilgi alanları, coğrafi bölge veya meslek grupları temelinde oluşur.
Kendi dil, sembol ve ritüellerine sahip olabilir.
Etnik alt kültürler: Kürt, Laz, Çerkez kültürü gibi (ana kültür içinde var olan etnik kimlikler) Mesleki alt kültürler: Tıp camiası, askerî kültür, avukatlar arasında yaygın jargon ve davranışlar Karşı Kültür (Counterculture) Karşı kültür, toplumun genel (ana) kültürel değerlerine karşı çıkan, onları eleştiren veya reddeden kültürel oluşumlardır.
Ana kültürle çatışır; uyumlu olmak yerine alternatif bir yaşam biçimi önerir.
Genellikle siyasi, ahlaki, sosyal sistemleri sorgular.
Protest bir yapıdadır. - 68 Kuşağı: Kapitalizme, savaşa, otoriteye karşı çıkan gençlik hareketi - Hippiler: Savaş karşıtı, tüketim karşıtı, özgür yaşamı savunan hareket - Anarşist gruplar, radikal çevreci hareketler Akademik Kültür Akademik kültür, üniversiteler ve araştırma kurumları gibi ortamlarda gelişen, bilgi üretimini ve paylaşımını esas alan kültürel yapıdır.
Bilimsel düşünce, eleştirel yaklaşım, doğrulanabilir bilgi temel alınır. Özgür düşünce, sorgulama ve araştırma teşvik edilir.
Belirli bir etik anlayışa dayanır: intihalden kaçınmak, dürüstlük, şeffaflık.
Yayın yapmak, tez yazmak, bilimsel metodoloji gibi ritüellere sahiptir.
Dil kullanımı ve üslup, günlük yaşamdan farklıdır.
