Liselere Geçiş Sınavı (LGS) ve Yükseköğretim Kurumları Sınavı'na (YKS) sayılı günler kala, milyonlarca öğrenci ve ailede "sınav kaygısı" olarak bilinen yoğun stres ve endişe hali en üst seviyeye ulaştı.
Peki, aylarca verilen emeğin son anda heba olmasına neden olabilen bu kaygıyla nasıl başa çıkılır?
Moodist Psikiyatri ve Nöroloji Hastanesi Klinik Psikoloğu Derya Büşra Güneş, bu kritik dönemde hem öğrencilere hem de ailelere yol gösterecek hayati uyarılarda bulundu ve kaygıyı başarıya dönüştürecek 10 altın kuralı açıkladı.
AİLELERİN EN BÜYÜK HATASI: "AKRAN KIYASLAMASI"
Klinik Psikolog Derya Büşra Güneş, sınav kaygısının en büyük tetikleyicilerinden birinin aile tutumları olduğuna dikkat çekti.
Güneş'e göre, ebeveynlerin yaptığı en tehlikeli hata ise çocuklarını akranlarıyla kıyaslamak."Sınav dönemlerinde ailelerin tutumu, çocukların kaygı düzeyini doğrudan etkiler," diyen Güneş, "'Komşunun çocuğu şu kadar net yapmış, kuzenin denemelerde kaçıncı oluyor?' gibi konuşmalar, çocuk üzerinde yoğun bir stres ve değersizlik hissi yaratır.
Her çocuğun öğrenme hızı ve ilgi alanı farklıdır.
Başkalarının başarısına değil, kendi çocuğunuzun çabasına ve bireysel gelişimine odaklanın," uyarısında bulundu.
KAYGI DÜŞMAN DEĞİL: DOĞRU YÖNETİLİRSE MOTİVE EDER
Uzman psikolog, kaygının tamamen kötü bir duygu olmadığını da belirtti. "Faydalı kaygı, öğrenciyi motive edebilir, ders çalışmaya teşvik edebilir.
Ancak bu kaygı aşırı hale gelirse dikkat bozulur, 'bildiğimi unuttum' hissi yaşanır ve başarı düşer." diyerek, önemli olanın bu duyguyu tanımak ve doğru yönetmek olduğunu vurguladı. "Başaramayacağım," "yetersizim" gibi felaket senaryoları ve mide bulantısı, kalp çarpıntısı gibi fiziksel belirtiler ise kaygının tehlikeli seviyeye ulaştığının işareti.
SINAV KAYGISINI YENMEK İÇİN 10 ALTIN KURAL
Klinik Psikolog Derya Büşra Güneş, sınav öncesi son günlerde kaygıyı yönetmek ve performansı en üst düzeye çıkarmak için hem öğrencilere hem de ailelere şu 10 altın kuralı önerdi:Zamanı Planlayın: Son haftalara ve özellikle son güne yeni konu öğrenmeyi bırakın.
Tekrar ve dinlenmeye odaklanın.
Uyku ve Beslenmeye Dikkat: Düzenli ve yeterli uyku alın.
Sınav öncesi aşırı şekerli, yağlı gıdalardan ve kafeinden uzak durun.
Gerçekçi Olun: "Hiç kaygılanmamalıyım" düşüncesi yanlıştır. "Bu kadar kaygı normal, bunu yönetebilirim" demek daha sağlıklıdır.
Belirtileri Felaketleştirmeyin: Sınav anında elleriniz mi titredi, kalbiniz mi hızlandı?
Bunun normal ve geçici bir heyecan belirtisi olduğunu kendinize hatırlatın.
Nefes Egzersizi Yapın: Kaygı anında burnunuzdan derin bir nefes alıp yavaşça ağzınızdan vermek, kalp ritminizi ve bedeninizi sakinleştirir.
Ertelemekten Kaçının: "Son gün hallederim" düşüncesi, kaygının en büyük dostudur.
Planınıza sadık kalın.
Kıyaslamayı Bırakın: Başkalarının ne yaptığına değil, kendi hazırlığınıza ve elinizden gelenin en iyisini yapmaya odaklanın.
Yeni Şeyler Denemeyin: Daha önce yemediğiniz bir besini veya denemediğiniz bir ilacı/takviyeyi sınav öncesi asla kullanmayın.
Olumsuz Düşünceleri Kovun: "Yapamayacağım" düşüncesi geldiğinde, onu hemen "Elimden gelenin en iyisini yapmak için aylardır çalışıyorum, kendime güveniyorum" cümlesiyle değiştirin.
Profesyonel Destek Alın: Eğer kaygınız günlük hayatınızı (uyku, yeme içme) ciddi şekilde etkiliyorsa, bir uzmandan destek almaktan çekinmeyin.
Güneş, sözlerini şu önemli mesajla bitirdi: "LGS ve YKS sadece birer sınav, hayatın sonu değil.
Bu süreçte iyi hazırlanmak kadar, iyi hissetmek de başarıyı doğrudan etkileyen faktörlerden biridir."5 soruda LGS sınavına ilişkin merak edilenlerLGS adayları bu yıl çok şanslı! İşin uzmanı açıkladı: 2025 yılı diğer yıllardan daha farklı olacak
