TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar Eylül Ayındaki Girdi Maliyetleri ve Fiyat Değişimlerini Değerlendirdi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, eylül ayına ilişkin girdi maliyetleri ile üretici-market fiyat değişimlerini değerlendirdi.
Market Fiyatlarında Artış Yaşandı
Bayraktar’ın açıklamasına göre, eylülde markette 36 ürünün 29’unda fiyat artışı yaşandı.
En yüksek artış yüzde 65,1 ile marulda görüldü.
Marulu, yüzde 54 ile sivri biber, yüzde 38,8 ile kabak, yüzde 37,7 ile patates ve yüzde 20,1 ile yeşil soğan izledi.
Market raflarında fiyatı en çok gerileyen ürün ise yüzde 42,7’lik düşüşle limon oldu.
Limonu yüzde 10,3 ile havuç, yüzde 4,2 ile yeşil fasulye, yüzde 3,2 ile tavuk eti ve yüzde 1,4 ile toz şeker takip etti.
Girdi Maliyetlerindeki Artış Devam Ediyor
Gübre fiyatlarında da artış devam etti.
Geçen yılın aynı dönemine göre ÜRE gübresi yüzde 75,3, DAP gübresi yüzde 51,3, 20.20 kompoze gübresi yüzde 48,6, amonyum nitrat gübresi yüzde 39,6 ve amonyum sülfat gübresi yüzde 31,6 oranında yükseldi.
Aylık bazda ise 20.20 kompoze gübresi yüzde 2,1, DAP ve amonyum nitrat gübresi yüzde 1,3, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,2 arttı; ÜRE gübresi ise yüzde 2,9 düştü.
Mazot fiyatı bir ayda yüzde 4,4, yıllık bazda ise yüzde 31,3 arttı.
Besi yemi aylık yüzde 4,1, süt yemi yüzde 3,1 oranında yükseldi.
Yıllık artış oranı ise sırasıyla yüzde 34,8 ve yüzde 30,6 oldu.
Elektrik fiyatları yıllık bazda yüzde 12,8, tarım ilacı fiyatları yüzde 14,9 yükseldi.
Market ile Üretici Arasındaki Fiyat Farkları
Eylül ayında üreticiyle market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 335,5 ile patateste görüldü.
Bu ürünü yüzde 308,7 ile kabak, yüzde 250,4 ile marul, yüzde 227,9 ile patlıcan ve yüzde 218,3 ile havuç izledi.
Patates 4,4 kat, kabak 4,1 kat, marul 3,5 kat, patlıcan 3,3 kat ve havuç 3,2 kat fazlaya satıldı.
Örnek olarak, üreticide 4 lira 38 kuruş olan patatesin marketteki fiyatı 19 lira 8 kuruş; 11 lira 38 kuruş olan kabağın fiyatı 46 lira 49 kuruş; 18 lira 14 kuruş olan marulun fiyatı ise 63 lira 58 kuruş olarak belirlendi.
Üretici Fiyatlarında Fındık Liderliği
Üretici tarafında fiyat artışında liderlik yüzde 73,7 ile fındığın oldu.
Bunu yüzde 70,1 ile sivri biber, yüzde 35,8 ile kabak, yüzde 33 ile marul ve yüzde 29,4 ile kuru incir takip etti.
Bayraktar, fındık rekoltesindeki düşüşün fiyatları yukarı çektiğini, sivri biber ve kabakta ise sezon sonu nedeniyle arzın daraldığını belirtti.
Üretici fiyatı en çok düşen ürün yüzde 26,9 ile limon oldu.
Bunu yüzde 6,4 ile yeşil fasulye, yüzde 4,1 ile kuru fasulye, yüzde 2,8 ile maydanoz, yüzde 2,7 ile patates ve yüzde 1,1 ile nohut izledi.
Limon ihracatının kayda bağlanması ve erkenci çeşitlerin piyasaya girmesiyle fiyatlar geriledi.
Arz artışı kuru fasulyede de fiyatları aşağı çekti.
