Ev, arsa ya da iş yeri satışlarında tapuda işlem yapılırken dikkat edilmesi gereken kritik bir detay, birçok vatandaş tarafından göz ardı ediliyor.
Tapuda gerçek satış bedelinin beyan edilmemesi, hem alıcıyı hem de satıcıyı vergi dairesiyle karşı karşıya getiriyor. Üstelik sistem artık otomatik işliyor; fark edilen eksik beyanlar için ciddi ek vergiler ve cezalar uygulanıyor.
Gayrimenkul satışlarında ödenmesi gereken tapu harcı, satış bedeli üzerinden hesaplanıyor. Ancak bazı vatandaşlar, bu bedeli düşük göstererek harçtan tasarruf etmeye çalışıyor. Bu noktada en sık yapılan hata, satışın gerçek bedelinin tapuda beyan edilmemesi.
2025 yılı itibarıyla devreye alınan dijital kontrol sistemleri sayesinde, tapuda beyan edilen bedel ile piyasadaki rayiç değer karşılaştırılıyor. Eğer beyan edilen tutar, sistemin belirlediği ortalama değerin çok altındaysa, Gelir İdaresi Başkanlığı bu durumu tespit ederek inceleme başlatıyor.
EKSİK BEYAN NE TÜR CEZALARA YOL AÇAR?
Tapu harcı farkı: Gerçek bedel ile beyan edilen bedel arasındaki fark kadar yeniden harç talep ediliyor.
Vergi ziyaı cezası: Eksik beyan kasıtlıysa %50 ila %100 arasında değişen vergi cezaları uygulanabiliyor.
Gecikme faizi: Tahakkuk eden farklar, satış tarihinden itibaren faizli olarak tahsil ediliyor.
Geriye dönük tarama: Sistem son 5 yıla kadar yapılan tüm satışları geriye dönük tarayabiliyor.
Yani küçük bir ihmal, yüz binlerce liralık ek yükümlülük anlamına gelebiliyor.
Tapu işlemleri sırasında satış bedelinin eksiksiz ve doğru beyan edilmesi artık bir tercih değil, zorunluluk. Sistemler arası entegre veri paylaşımı sayesinde vergi kaçırmaya yönelik düşük beyanlar kolayca tespit ediliyor. Eksik beyanda bulunanlar sadece harç değil, vergi ve ceza yönünden de büyük zarara uğrayabiliyor.
Tapu işlemi yaptırmadan önce ekspertiz raporu alarak gayrimenkulünüzün gerçek piyasa değerini belirlemeniz ve bu değeri tapuda beyan etmeniz, sizi hem hukuki hem de mali yükümlülüklerden koruyacaktır.
