Alüminyum Fosfit (ALP), kimyasal formülü $AlP$ olan, katı halde bulunan bir inorganik bileşiktir.
Alüminyum Fosfit Kullanımı
En yaygın olarak kullanılan formu, tablet veya pelet şeklindeki tarımsal fumiganttır.
Alüminyum Fosfit'in Temel Kullanım Alanı
Tarım sektöründe depolanan tahıl, tütün, pirinç ve diğer ürünlerdeki zararlı böcekleri yok etmek için kullanılır.
Alüminyum Fosfit'in Etki Mekanizması
Alüminyum Fosfit, ortamdaki nem veya su ile temas ettiğinde hızla reaksiyona girer ve son derece zehirli bir gaz olan Fosfin gazını ($PH_3$) serbest bırakır.
Alüminyum Fosfit Kullanımıyla İlgili Yasaklar
Alüminyum Fosfit'in yüksek toksisitesi ve kontrolsüz kullanım riski nedeniyle, Türkiye'de ve birçok gelişmiş ülkede kullanımı ciddi kısıtlamalara ve yasaklamalara tabi tutulmuştur.
Mesleki Kullanım Şartı
Tarım ve Orman Bakanlığı, bu tip fumigantların sadece Fumigasyon Yetki Belgesi olan uzman kişilerce ve belirlenen güvenlik standartlarına uygun alanlarda kullanılmasını zorunlu kılar.
Meskenlerde Kullanım Yasağı
Evler, oteller, hastaneler veya toplu yaşam alanları gibi kapalı ve meskun mahallerde bu tür kimyasalların kullanımı kesinlikle yasaktır.
Satış Kısıtlamaları
Perakende satışı kısıtlanmıştır ve sadece tarımsal amaçlı, ruhsatlı bayiler tarafından yetkili kişilere satılabilir.
Alüminyum Fosfit Zehirlenmesi Belirtileri
Fosfin gazına maruz kalma durumunda, belirtiler maruziyetin yoğunluğuna göre dakikalar içinde ortaya çıkabilir.
Erken Belirtiler
Mide bulantısı, kusma ve şiddetli karın ağrısı.
Baş dönmesi, halsizlik ve yinnitus (kulak çınlaması).
Nefes darlığı ve göğüste sıkışma hissi.
İlerleyen Ciddi Belirtiler
Akciğer ödemi (akciğerlerde sıvı birikmesi).
Kalp ritim bozuklukları (aritmi) ve tansiyon düşüklüğü (şok).
Karaciğer ve böbrek yetmezliği.
Bilinç kaybı ve koma.
İlk Yardım ve Tedavi Yöntemleri
Alüminyum Fosfit zehirlenmesinin spesifik bir antidotu (panzehiri) bulunmamaktadır.
Tedavi, tamamen destekleyici bakım üzerine kuruludur.
Ortamdan uzaklaştırma: Zehirlenme şüphesi olan kişi derhal açık havaya, temiz bir ortama taşınmalıdır.
Hava yolu: Solunum güçlüğü varsa oksijen desteği sağlanmalıdır.
Acil Tıp: Derhal en yakın acil servise başvurulmalıdır.
Tıbbi personel, kalp ve solunum fonksiyonlarını yakından takip ederek gerekli destekleyici tedavileri uygular (sıvı takviyesi, kalp ritim düzenleyiciler vb.).
