Kayyım Ataması Nedir?
Kayyım ataması, bir belediyenin başkanının görevden alınması veya yargı süreci nedeniyle yetkilerinin kısıtlanması durumunda, devlet tarafından görevlendirilen bir kişinin belediyenin başına geçmesini ifade eder.
Kayyım Atamasının Etkileri
Bu durumda, kayyım atanan belediyelerde belediye başkanlığı yetkilerini kayyım devralır.
Meclis Üyelerinin Durumu
Ancak belediye meclis üyelerinin bazı yetkileri, kayyım atandığında sınırlanabilir veya işlevsiz hale gelebilir.
Demokrasiye Etkileri
Kayyım uygulaması yerel demokrasinin Anayasa ile teminat altına alınmış en önemli göstergesi olan halk iradesini ortadan kaldırmaktadır.
Karar Alma Süreçleri
Bu uygulama sadece başkan ataması ile sınırlı olmayıp seçimle oluşan belediye meclisi encümeni ve meclis komisyonlarının çalışması imkanını da ortadan kaldırmaktadır.
Kayyım Uygulaması ve Yönetim Modeli
Nitekim kayyım olarak atanan kişinin çağrısı olmadıkça belediye meclisi toplanamamaktadır.
Görev Dağılımı
Meclisin, encümenin ve komisyonların görev ve yetkileri, encümenin atanmış memur üyeleri tarafından yürütülmektedir.
Kayyım Atamaları ve Belediye Meclisi
Kayyım uygulaması ile sadece belediye başkanlarının yerine bir atama yapılmamakta, aynı zamanda belediye meclisleri ile belediye encümenin işleyişi de sekteye uğratılmaktadır.
Kayyım Atamalarının Tarihi
Türkiye’de kayyım atamaları, özellikle belediyelerde, son yıllarda sıkça tartışılan bir konu haline geldi.
1990'lar ve Öncesi
Kayyım atamaları, özellikle 1990’lara kadar belediyelerle ilgili kayyım uygulaması yaygın değildi.
2016 Sonrası Kayyım Atamaları
Belediye Kayyımları 15 Temmuz Darbe Girişimi sonrasında hükümet, terör örgütleriyle bağlantısı olduğu iddia edilen kişi ve kurumlara karşı kapsamlı operasyonlar başlattı.
674 Sayılı KHK ve Kayyım Atamaları
674 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile belediye başkanlarının görevden alınarak yerlerine kayyım atanması mümkün hale getirildi.
Belediye Başkanı ve Meclis Üyeleri
674 sayılı KHK ile getirilen ek hükümler, belediye başkanı veya başkan vekili ya da meclis üyesinin terör veya terör örgütlerine yardım ve yataklık suçları sebebiyle görevden uzaklaştırılması durumunda kayyım atanmasını öngörmektedir.
Devam Eden Uygulamalar
2019 yerel seçimlerinden sonra da bazı belediyelerde kayyım atamaları devam etti.
Kayyım Atamalarının Eleştirileri
Kayyım atamaları, hükümet tarafından genellikle "terör örgütleri ile iltisak" gerekçesiyle savunulsa da, muhalefet tarafından demokratik seçimlerin ihlali olarak eleştirilmektedir.
