Bu içerik, Boykot.co platformundaki güncel verilere dayanarak hazırlanmıştır. Listede yer alan markalar, İsrail’e doğrudan veya dolaylı şekilde destek sağladığı iddia edilen şirketlerden oluşmaktadır.
Boykot nedir?
Boykot, bireylerin veya toplulukların bir marka, kurum ya da ülke ile ekonomik veya sosyal ilişkilerini bilinçli bir şekilde kesme eylemidir. Genellikle insan hakları, adalet ve etik ilkeleri temelinde uygulanan boykot, toplumsal farkındalık yaratmak ve baskı unsuru oluşturmak amacıyla tercih edilir. Tüketici gücünü harekete geçiren bu yöntem, kurumların politikalarını gözden geçirmesi için etkili bir mesaj niteliğindedir.
İsrail ürünleri neden boykot ediliyor?
İsrail ürünlerine yönelik boykot çağrıları, Filistin topraklarında süregelen işgal, insan hakları ihlalleri ve askeri müdahalelere karşı bir tepki olarak doğmuştur. Bu çerçevede yalnızca İsrail menşeli ürünler değil, aynı zamanda İsrail’e dolaylı veya doğrudan destek sağlayan, yatırımlar yapan ya da taraf belirten açıklamalarda bulunan markalar da boykot listesine alınmaktadır. Amaç, İsrail’in politikalarına karşı kamuoyu tepkisi oluşturarak ekonomik baskı yoluyla değişim sağlanmasıdır.
İçecek sektöründe boykot edilen markalar
- Dost Süt: Başlangıçta Ülker Grubu tarafından üretilmiş, daha sonra Groupe Lactalis tarafından satın alınmıştır. Günümüzde üretimi Lactalis’e aittir.
- Sırma, Hayat Su: Danone grubuna aittir. Danone, İsrail’de faaliyet gösteren Strauss Group’un süt ürünleri şirketine ortaktır.
- Erikli: Nestlé’ye aittir. Nestlé, İsrail merkezli Osem’in çoğunluk hissesine sahiptir ve Gazze’ye yakın Sderot’ta Ar‑Ge merkezi bulunmaktadır.
- Red Bull: İsrail pazarına yönelik ticari faaliyetleri ve Red Bull MOBILE hizmetleri nedeniyle listede.
- Coca‑Cola alt markaları (Cappy, Fuse Tea, Damla): İsrail’in tartışmalı bölgelerde fabrika sahibi olması nedeniyle boykot edilmektedir.
Gıda sektöründe boykot edilen markalar
- Ülker: Starbucks ziyareti ve Şok marketlerde Starbucks ürünlerinin bulunması nedeniyle eleştirilmektedir.
- İçim, Dost yoğurt: Groupe Lactalis’e satıldıktan sonra İsrail bağlantılı yatırımlarla ilişkilendirilmiştir.
- Algida: Unilever’in Ben & Jerry’s üzerinden İsrail’deki faaliyetleri nedeniyle listede.
- Popeyes, Burger King: İsrail’e destek verdiği iddiaları nedeniyle sosyal medyada boykot çağrılarına konu olmuştur.
- Kent: Mondelez International’ın İsrail yatırımları iddiaları nedeniyle hedef alınmıştır.
- Komili: Hisselerinin bir kısmının Bunge tarafından alınması nedeniyle tartışmalı hale getirilmiştir.
- PepsiCo ve alt markaları: SodaStream ve Sabra markalarının sahibi olması nedeniyle eleştirilmektedir.
Teknoloji sektöründe boykot edilen markalar
- Amazon: Google ile birlikte Project Nimbus’a katılması ve CEO’sunun İsrail yanlısı açıklamaları nedeniyle boykot edilmektedir.
- Google: Project Nimbus kapsamında İsrail hükümetiyle iş birliği yapması ve teknoloji desteği sağlaması nedeniyle listede yer almaktadır.
- Microsoft: İsrail’de geniş faaliyetleri, yatırımları ve yöneticilerinin destek açıklamaları nedeniyle tepki çekmektedir.
- Meta (Facebook, Instagram): Filistin yanlısı içeriklere sansür uygulaması ve İsrail yanlısı açıklamalar nedeniyle listede bulunmaktadır.
- Apple: CEO Tim Cook’un İsrail’e destek açıklamaları ve şirketin bölgedeki yatırımları eleştirilmektedir.
- Intel: İsrail’in en büyük teknoloji firmalarından biri olması ve yatırımlarıyla öne çıkması nedeniyle boykot edilmektedir.
- HP: İsrail’e biyometrik sistem desteği sağlaması nedeniyle listede yer almaktadır.
- IBM: İsrail askerlerine yardım kampanyalarına katkı sağlaması nedeniyle tepki çekmektedir.
- Cisco: İsrail’e maddi yardım ve destek açıklamaları nedeniyle boykot edilmektedir.
- Dell: Kurucusu Michael Dell’in İsrail ordusunu destekleyen bağışları ve açıklamaları nedeniyle listede bulunmaktadır.
Beyaz eşya sektöründe boykot edilen markalar
- Bosch: İsrail’de uzun süredir faaliyet göstermekte, Tel Aviv’de Ar‑Ge çalışmaları yürütmekte ve İsrail yanlısı açıklamalarıyla tepki çekmektedir.
- Siemens: İsrail’in yasa dışı yerleşim bölgelerindeki altyapı projelerine destek sağlayan EuroAsia Interconnector projesinde yer aldığı için eleştirilmektedir.
- Philips: Ana hissedarlarının İsrail’e dolaylı destek sağlayan yatırımları nedeniyle boykot listelerinde yer almaktadır.
- Vestel: İsrail’de en büyük Türk sermayeli yatırımcı olarak faaliyet göstermesi nedeniyle tepki çekmektedir.
- Profilo: Bosch ve Siemens’in ortak girişimi olan BSH Hausgerate çatısı altında bulunması sebebiyle boykot edilmektedir.
Otomotiv sektöründe boykot edilen markalar
- Hyundai: Ürettiği ağır makinelerin Filistin’deki yıkım faaliyetlerinde kullanıldığı iddiaları nedeniyle boykot edilmektedir.
- Volkswagen: 2023 yılında İsrail’i destekleyen bildiriye imza atan Alman şirketler arasında yer almıştır.
- Mercedes‑Benz: İsrail ordusuna askeri lojistik araçlar sağladığı ve Tel Aviv’de teknoloji merkezi açtığı için eleştirilmektedir.
- BMW: İsrail yanlısı bildiriye imza atması ve Yahudi kuruluşlarına desteği nedeniyle tepki çekmektedir.
- Tesla: İsrail’e saldırılar sonrası ülkedeki şarj istasyonlarını ücretsiz hale getirdiği için destek verdiği iddia edilmektedir.
- Volvo: Ürettiği makinelerin İsrail işgalinde kullanıldığı ve bölgede yatırımlarının bulunduğu için boykot edilmektedir.
Temizlik sektöründe boykot edilen markalar
- Ace: P&G’ye ait olup Tel Aviv’de Ar‑Ge yatırımları vardır.
- Air Wick: Reckitt grubu hissedarlarının İsrail bağlantıları nedeniyle listede.
- Alo: P&G markası; Tel Aviv’de Ar‑Ge merkezi bulunmaktadır.
- Always: P&G’ye ait; İsrail’deki yatırımları nedeniyle eleştirilmektedir.
- Ariel: P&G markası; Tel Aviv’deki Ar‑Ge merkezi nedeniyle boykot edilmektedir.
- Bref: Henkel CEO’sunun İsrail yanlısı açıklamaları nedeniyle listede.
- Calgon: Reckitt hissedarlarının İsrail bağlantıları nedeniyle boykot edilmektedir.
- Cif: Unilever’in Ben & Jerry’s İsrail stratejisi nedeniyle listede.
- Cillit Bang: Reckitt’in siyonist sermaye bağlantısı iddiaları nedeniyle boykot edilmektedir.
- Clin: Henkel’in İsrail ilişkileri ve CEO açıklamaları nedeniyle listede.
- Domestos: Unilever’e ait; Ben & Jerry’s stratejisi nedeniyle listede.
- Fairy: P&G’nin Tel Aviv Ar‑Ge merkezi yatırımları nedeniyle boykot edilmektedir.
- Febreze: P&G markası; Tel Aviv’deki Ar‑Ge merkezi nedeniyle listede.
- Finish: Reckitt hissedar yapısı nedeniyle listede.
- Head & Shoulders: P&G markası; Tel Aviv ilişkileri nedeniyle boykot edilmektedir.
- Henkel: İsrail’e yatırım ve destek açıklamaları nedeniyle ana firma olarak boykottadır.
Kozmetik sektöründe boykot edilen markalar
- Nivea: 100’den fazla Alman şirketiyle birlikte İsrail’e destek açıklaması yapmış, Hamas’ı kınayan bildiriyi imzalamış ve antisemitizme karşı duruş sergilemiştir.
- Yves Rocher: Yan kuruluşu Sabon üzerinden “İsrail Sonsuza Kadar” grubu aracılığıyla İsrail işgal ordusuna lojistik destek sağlamaktadır.
- Head & Shoulders: P&G’ye ait olup Tel Aviv’de Ar‑Ge merkezi açan ve yıllık büyük yatırım yapan bir şirkettir.
- L’Oreal Paris: İsrail’de üretim yapmakta, işgal altındaki topraklardan elde edilen kaynaklarla ürün geliştirmektedir. Büyük hissedarları arasında Nestlé yer almaktadır.
- Cerave: L’Oreal’e ait olup İsrail ile ticari ilişkileri ve yatırımları nedeniyle boykot edilmektedir.
- Maybelline New York: L’Oreal grubuna ait olup İsrail yatırımları ve üretimi nedeniyle listede yer almaktadır.
- NYX: L’Oreal’in alt markası olup aynı nedenlerle boykot edilmektedir.
