Trafikte karşınıza çıkan ya da yanınızdan geçen mavi-kırmızı renklerde yanıp sönen arabalar dikkatinizi çekmiştir. İşte bunları ifade eden çakarlı araçlar tabiri buradan çıkmıştır. Peki kimler çakar takabilir ya da kimler çakar kullanabilir, çakar ne demek, çakarlı lamba nedir, kaçak çakar takmanın cezası nedir soruları da en çok araştırılan konular arasındadır.
Kimler Çakar Takabilir?
Trafikte geçiş üstünlüğü olan ambulans, itfaiye, polis gibi hizmet araçları bellidir aslında. Bir de sivil araçlar bulunuyor geçiş önceliği bulunan. Bu tip araçlar kendilerini belli etmek için araçların ön kısmına çakarlı lamba takıyorlar. Fakat bazı kendini bilmezler de kendilerine bu hak verilmiş gibi çakarlı lamba takabiliyorlar. İşte bu sebeple Karayolları Trafik Kanunu’nda düzenlemeye gidildi. Peki kimler çakar takabilir ya da kimler çakar kullanabilir?
2019 yılında geçiş üstünlüğünün detaylı şekilde belirlenmesi amacıyla Karayolları Trafik Kanunu’nun 71. ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 141. maddesine istinaden ‘Geçiş Üstünlüğüne Sahip Araçların Sürülmesi Sırasında Uyulacak Kurallar ile Bu Hakka Sahip Araçlarda Bulundurulacak Işıklı ve Sesli Uyarı İşaretleriyle Bunların Kullanımına İlişkin Usul ve Esaslar’ İçişleri Bakanlığı tarafından yayınlanmıştı. İşte bu düzenlemeye göre kimler çakar takabilir ya da kimler çakar kullanabilir gibi akılda kalan sorulara cevap verilmiş oldu.
Çakarlı Lamba Nedir?
Trafikte geçiş önceliği bulunan ve diğer araçların yol vermesi gerektiği araçların ön tampon içine montajı yapılan ve yanıp sönen kırmızı mavi ışıklara çakar, bu lambanın takıldığı araçlara ile çakarlı araba adı verilmektedir. Peki kimler arabasına çakar takabilir?
Zaten herkes ehliyet alırken öğreniyor ama bildiğiniz gibi geçiş üstünlüğü olan araçlar, ‘asayiş ve trafik hizmetlerinde kullanılan zabıta araçları, yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluşa ait kar ve buz mücadelesi araçları, ambulans, yaralı ve acil hasta taşıyan araçlar, organ ve doku nakil araçları, itfaiye araçları, orman yangınlarıyla mücadele araçları, güvenlik, afet ve acil durum hizmetlerinde görevli bulunan araçlar, hizmetin devamı süresince koruma araçları ile korunan araçlar’ olarak bilinmektedir. Bunların haricinde kimler çakar kullanabilir?
Kimler Çakar Kullanabilir?
Geçiş üstünlüğüne sahip oldukları açıkça belli ambulans, itfaiye, polis/jandarma, AFAD, yol yapım ve bakımından sorumlu kuruluşa ait kar ve buz mücadelesi araçlarına ışıklı uyarı işareti takılabilecek.
Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar, sadece görev halindeyken bu hakka sahip olacak. Ancak bu hakkı, halkın can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak, ışıklı ve sesli uyarı işaretlerini bir arada vermek şartı ile kullanabilecek. Zorunluluk olmadığı hallerde geçiş üstünlüğü hakkının kullanılması ise yasak.
Çakar Kullanma İzni Olan 29 Makam Aracı
Kimler çakar kullanabilecek 29 makam aracı dahil? Bunlar devletin en üst kademesindeki bakanlar ve meclis başkanı. Peki kimler çakar takabilir ya da kimler çakar kullanabilir?
‘Devletin en üst protokolü’nde bulunan 29 makamın emirlerine ve zatlarına verilen araçlar ile bu makamların korumasından sorumlu koruma araçlarında ışıklı uyarı sistemleri kullanılabilir. Bu araçlar dışında hiçbir araçta çakar olarak tabir edilen sesli uyarı işaretleri kullanılamaz.
Makamların korumasından sorumlu araçlarda da sadece makam sahibi araçta olduğu sürece bu uyarı sistemleri aktif kullanılabilir. Makam sahibi araç içinde ya da makam aracı konvoyda bulunmadığı zaman bu uyarı sistemleri kullanılamaz.
Kolluk görevlilerinin (polis/jandarma) kullanımındaki resmi araçlarda ışıklı/sesli uyarı işaretleri, görevle ilişkili olmak kaydıyla usul ve esaslarda belirtilen şartlar doğrultusunda kullanılacak.
Çakar Takması Yasak Olan Araçlar
Geçiş üstünlüğüne sahip oldukları açıkça belli olmayan güvenlik, asayiş ve trafik hizmetlerinde kullanılan sivil polis/jandarma araçları çakar lamba yerine tepe lambası kullanabilir.
Söz konusu kişiler, sabit veya derhal sökülüp takılabilecek şekilde seyyar ışıklı uyarı işaretini aracın tepe bölgesinde bulundurmak ve sesli uyarı sistemi ile birlikte vermek şartı ile kullanabilecek. Bu araçlar ışıklı uyarı işaretlerini ön panjurda (çakar) bulundurmayacak.
Koruma kararına istinaden koruma verilen (iş insanları, gazeteciler gibi) kişilerin ve koruma ekiplerinin araçlarında çakar lamba takmak yasak.
İzinsiz Çakar Takmanın Cezası Ne Kadar
Usulsüz olarak çakar lamba takan sürücülere 6439 TL ceza kesilir ve bu kuralı bir yıl içinde 3 kez ihlal eden araçlar 15 gün süreyle trafikten men edilir.
Karayolları Trafiğin 2918 sayılı kanununun 26.maddesi ve Trafik yönetmeliğinin 60. maddesine göre, izinsiz çakar lamba takma ve kullanma cezası 6439 TL olarak belirlenmiş durumda. Cezanın 15 gün içinde ödenmesi durumunda yüzde 25 indirim uygulanıyor.
Kural ihlalinin mahiyetine göre, ehliyete el konma cezası da verilebilir. Çakar lamba takma cezası eğer 1 yıl içinde 3 kez alınırsa, söz konusu araç 15 gün süresince trafikten men edilir.
Kaçak Çakar Takma Cezası Sorgulama
Çakar lamba takma cezası alan sürücüler e-Devlet üzerinden kullanıcı şifreleri ile giriş yaparak sorgulama işlemlerini gerçekleştirebilirler.
Giriş yapıldıktan sonra sistem üzerinde bulunan e-Hizmetler bölümünden ‘Emniyet Genel Müdürlüğü’ menüsüne girerek ‘Araç Plakasına Yazılan Ceza Sorgulama‘ bağlantısına tıklayarak trafik ceza sorgulaması yapılabilir.
Bu yöntemin yanı sıra Gelir İdaresi Başkanlığı internet sitesi üzerinden de trafik ceza sorgulama yapılabilir. Bunun için gib.gov.tr internet sitesine girerek ‘Borç Sorgulama ve Ödeme‘ bağlantısı üzerinden ‘Trafik Cezası Sorgulama ve Ödeme‘ bağlantısına tıklayarak çakar lamba ve siren takma cezası sorgulaması yapılabilir.
Çakar ve Tepe Lambası Cezası Artacak
Meclise sunulan kanun teklifine göre izinsiz kullanılan çakar ve tepe lambası cezası artacak.
Trafikte yetkisiz çakar ve tepe lambası kullanımında da caydırıcılığın arttırılması amacıyla idari para cezası miktarı artırılacak. Araçlarına çakar ve tepe lambası takanlara 150 bin lira idari para cezası kesilecek.
