Jinekomasti çok kısa olarak erkeklerde kadın tipi meme büyüklüğü ve görünümüne verilen tıbbi adlandırmadır.
Değişik tıbbi nedenlerle veya ailesel ve ilaçların etkisiyle görülebilen bu sorunun 1/3 nedeni bilinmemekte (idiopatik). Tıpta idiopatik terimi nedeni bilinmeyen veya bunun bir sonucu olarak ortaya çıkan demektir. Jinekomasti sorunu hayatın belli dönemlerinde fizyolojik ve geçici olmak üzere erkeklerde ortalama % 36 oranında ve değişik derecelerde gözlenir.
Yeni doğanda gözlenen “neonatal veya fizyolojik jinekomastinin” yani meme büyüklüğünün nedeni, anneden geçen östrojenler olup 2-3 haftada, ergenlik döneminde yine hormonal dengesizlik (östradiol/östrojen oranının artması) nedeniyle gözlenen “pubertal jinekomastilerin” %75’i 2 -3 yıl içinde herhangi bir tedavi almadan kendiliğinden geçer.
Ergenlikte erkek çocukların %65’inde jinekomasti gözlenir. Yaşlılarda gözlenen senil jinekomastinin nedeni ise yine fizyolojik olarak kanda etkinliği artan aromataz enzimi nedeniyle testosteronun östrojene dönüşmesidir.
Jinekomastinin patolojik nedenleri arasında birçok endokrin ve solid organ kanser ive hormon rahatsızlıkları sayılabilir. Memelerde hassasiyet ve ağrı olmasına bazı kaynaklar semptomatik Jinekomasti adı verir.
Farmakolojik jinekomastiye neden olan ilaçlar arasında kanser ilaçları, tüberküloz ilaçları, hormon tedavileri, steroid kullanımı, bazı kalp ilaçları ve uyuşturucular sayılabilir. Hipogonadizm ve hipertiroidizm, ülseratif kolit gibi barsak hastalıkları Jinekomastiye neden olabilir.
(bakınız ilgili diğer yazılar:
Çoğunlukla %75 çift taraflı gözlenen Jinekomastilerin birçoğunda asimetri ve meme başı yuvarlak kahverengi dokunun (areola) büyüklüğü dikkat çeker. Bu olgularda areola asimetrileri de klinik görünüme eşlik edebilir.
Ergenlik döneminde meme başı arkasındaki fibrotik sert glanduler dokular 12 ay boyunca takip edildikten sonra geçmezse ameliyat endikasyonu doğar.
Jinekomastinin birçok sınıflandırılması mevcut olup bir örnek vermek gerekirse, çıkarılan dokunun boyutu < 250 gr ise minimal, > 500 gr ise orta derecede, Grade II, > 500 gr ve memede sarkma varsa Grade III-IV olarak sınıflandırılabilir. Birçok farklı parametreye ilişkin sınıflandırma bulunur. Yukarıdaki örnek en son sınıflandırma olup Rodrich’e aittir.
Tedavide altın standart, yağ fazlalıklarının liposuction ile çekilmesi yanında yağ toplanması için reseptör görevi gören glandüler sert fibrotik yapıların cerrahi olarak çıkarılmasıdır (transareolar glanduler pulu-through resection).
Bu dokuların çıkarılması için ameliyat sonunda meme derisine pinch adı verilen çimdikleme ve yüzey düzensizliği için kontur germe testleri uygulanır. Deri düzensizlikleri bu test sonucunda saptanır ve giderilir.
Jinekomasti tedavisinde sadece vakumla yağ çekilmesi yeterli değildir. Liposuction işleminin tek başına yeterli olduğu tek Jinekomasti türü yalancı jinekomastidir (pseudo jinekomasti). Bu jinekomasti memelerde büyümeye neden olurken altta yatan neden sadece yağ fazlalığı ve deri esnemesi ve sarkmadır (yani fazla kilolu olma, obezitedir).
Yağ kümelenmesi ve şekli kadınsı meme konturu biçiminde keskin değil eliptik ve koltuk alına doğru uzanır. Tıpkı göbek yağlanmasının kemer üstünde bele bölgesine uzanması gibi.
Liposuction sonrası deri retraksiyonu yani büzüşmesinin nihai tamamlanması için en az 6-9 ay beklenir. Büyük volumetrik liposuction uygulamalarında meme başı çevresinden yapılacak çevresel simit veya donut biçimindeki eksizyonlarla derinin daha erken tabana oturması sağlanabilir. Jinekomasti onarımı için tercih edilen ve önerilen liposuction tekniği ultrasonik liposuction, kısaca VASERLipo’dur.
Erkeklerde tek taraflı meme büyümesi, özellikle hızlı gelişmiş, meme başında çekilme bulunuyorsa aksi kanıtlanana dek meme kanseri şüphesi bulunur.
Ergenlerde meme kanseri görülme sıklığı >%1 olup yaşla bu oran artar.
Erkeklerde en sık meme kanseri görülme yaşı 65 yaş civarı, 68 olarak bildirilmiştir.
Jinekomastide meme başı arkasında ele gelen sert glandüler yapı hareketli ve disk biçimindeyken, kansere ait olan kitleler sıklıkla hareketsiz fikse, ağrısız, üzerinde çoğu zaman yara açılmış, meme başında çekilme yapan karakterde veya akıntılı olabilir.
Jinekomasti hastası; ergenlik döneminde memelerinde kadınsı biçim ve konturda belirgin büyüme fark eden ve kilo vermeye diyet ve zorlu egzersizlere rağmen memelerindeki büyüklüğün geçmediği, soğukta ve özellikle dar sıkı kıyafetler giyildiğinde meme başları belirgin biçimde ortaya çıkan, bu nedenle bol kıyafet tercih eden, öne kambur oturan, kalabalık spor alanlarında havuz ve deniz kıyısında çıplak dolaşmak istemeyen bu gerekçelerle yaz aylarında tatil ve havuz keyfinden kendini mahrum bırakmış, spor salonlarında soyunma dolabına dönerek soyunan ve bedeni açıkken fotoğraf çektirmek istemeyen kişidir. Öz saygı ve güveni zedelenmiş, beden algısı bozulmuş, içine kapalı, libidosu azalmış, sosyal ve grup katılımı bu nedenlerle yetersiz veya ilgisiz olabilir.
Beden algı (imaj) bozukluğu bu hastalarda nadiren gözlenir çünkü gerçekten tıbbi ve psikososyal anlamda kendini saklamaya neden olabilecek kadınsı bir meme görünümüne sahiptir. Bu durum algıda seçiciliğe neden olarak herkesin kendi göğüslerine baktığını düşünebilir.
Jinekomasti onarım ameliyatı genel anestezi altında 2-2.5 saat süren bir orta beden şekillendirme cerrahisidir. Bu ameliyatla eş zamanlı olarak meme asimetrileri ve areola eşitsizlikleri de giderilir. Erkekte areola çapı yaklaşık 3 cm.dir.
Hastanın memelerinden çıkarılarak steril bir ortamda toplanan yağ kümeleri özel işlemlerden geçirilerek bir tür otojen “yağ dolgusu” haline dönüştürülebilir.
Bu dolgular aynı hastada göğüs kası belirginleştirme, asimetri, onarımı ve göğüs kemiği çöküntülerinin düzletilmesi için kullanılabilir.
Tek taraflı jinekomastilerde ve ameliyat esnasında cerrahi şüphe oluşturan olgularda çıkarılan dokuların patolojiye gönderilmesi gerekir.
Göğüs (Pektoral) kas ve kaburga deformiteleri olan hastalarda ameliyat sonrası şekillenme özellikle pektoral kas ile araeola yerleşim yeri arası mesafede dikkat çeker.
Kadınlarda meme başı 5-6. kaburga seviyesindeyken, erkekte pektoral kasın alt ve yan duvarı yapışma sınırındadır. Onam formu imzalanırken bu ayrıntı mutlaka not edilmelidir.
Orta beden şekillendirme ameliyatı olarak tanımladığım Jinekomasti düzeltme cerrahilerine ilave olarak karın germe veya liposuction ameliyatları ile beraber planlanabilir.
Post bariatrik hastalarda kol sarkmaları uyluk germeleri bu amaçla ameliyata dahil edilebilir. Sıklıkla yapılan 360 bodylift ameliyatlarında göğüs bölgesindeki cilt sarkmaları için meme çevresinden yapılan 360 derece cilt çıkarılması yaygın olarak kullanılan bir tekniktir
Hasta yatağına baskılı korse ile alınır. Dren nadiren tercih edilir. 3-4 saatlik dinlenme ve serum desteği sonrasında rejimleri açılan hastanın koridorda yürütülmesini takiben beslenmesi normal diyete alınarak taburcu edilir.
İlk kontrol zamanı 3. gündür. Daha sonra günlük hayata karışan, işine dönen ve yürüyüş gibi hafif sporlar yapabilecek olan hastanın seyahat etmesinde, duş almasında ve araba kullanmasında sakınca bulunmaz. Emniyet kemeri altına yumuşak bir destek iyi olabilir.
Yurt dışı hastaların 10. gün kontrolleri sonrasında uçak yolculuğu ile ülkelerine dönmelerine izin verilir. Korse kullanımı 2 veya 3. hafta içinde veya sonunda tedricen azaltılarak kesilir. Daha zorlayıcı bedensel sporlara (tenis, yüzme, basketbol bowling vb) 3. hafta sonunda başlanır, bu tarihten sonra hastanın yüz üstü yatılmasına izin verilebilir. Pansuman, masaj ve dikiş aldırması gerekmeyen hastaların bir sonraki kontrol zamanı 1. aydır.
En sık karşılaşılan Jinekomasti düzeltilmesi ameliyat komplikasyonları baskılı korsenin etkin şekilde kullanılmaması sonucu ve erken yoğun hareketle oluşan cilt altı hematom, seruma oluşumu, meme asimetrileri ve deri yüzey düzensizlikleridir. Nadiren meme başı areola çevresinde belirgin iz, areola şekil bozuklukları, deri sarkması ve dikiş açılmaları gözlenebilir.
Büyük deri sarkmalarının eşlik ettiği olgularda derinin redrape denilen yeniden büzüşerek tabana oturması 9 ay alabilir. Büzüşemeyen deri fazlalıklarının alınması için meme areola cilt sınırında oluşan bumerang görünümündeki deri fazlalıkları lokal anestezi ile ofis şartlarında çıkarılır.
Tüberöz meme erkeklerde jinekomasti karıştırılan bir diğer meme asimetrisi, areola büyüklüğü ve jinekomastiyi taklit eden gelişimsel bir meme büyümesi ve deformasyon nedenidir. Bu hastalar ergenlikte jinekomasti tedavisi için kliniklerde görülür.
Jinekomasti hastalarında erken ve ağrısız morarma olmadan iyileşme, saklı minimal iz, konforlu iyileşme süreci, tatmin edici göğüs kası konturu oluşturma, kalıcı sonuçlar, erken iş spor tatil ve cinsel hayata dönme beklentileri standart olup karşılanması beklenir.
Genç, bekar, beden algısı ve sağlık farkındalığı yüksek ve bedenine dikkat eden kişiler için başarılı Jinekomasti ameliyatları; depresyon, düşük libido, anksiyete ve sosyal fobi gibi çekilmeleri ortadan kaldırabilme potansiyeli taşıyan tatmin edici ve sosyal uyum açısından oldukça cesaret verici, düşük yaşam kalitesini düzelten cerrahilerdir. Vücut geliştirici body builder ve profesyonel fitness yarışmacıları için özellikle steroid kullanımı sonrası oluşan Jinekomasti tedavisi bir zorunluluk olabilir.
PET JİNEKOMASTİ
Üzerimize ve tüm dünyaya kara bulut gibi çöken mikroplastik zehirlenmesi sonucu jinekomastinin artış gösterdiğine dayanan bu konsepte göre mikroplastikler vücudumuza ağız yoluyla yediklerimizle girdikten sonra meme başta olmak üzere bir çok endokrin ve hormon bazlı organ ve dokuda (testisler ve embriyo dahil) yerleşerek östrojen reseptörlerini tetikleyerek işlev görmekte.
Sperm sayısını düşürdüğü iddia edilen bu mikro/nano plastik toksisistesinin bedende yabancı madde (xenogreft) olarak hareket ederek meme glandında östrojen gibi algılandığına yönelik hipotezler bilimsel yayınlarda sık gözleniyor.
Giderek artan oranlarda yazılı basına konu olan haber ve literatür merkezli akademyada balıkların, özellikle kabuklu deniz balıkları için mikroplastik deposu oldukları belirtilmekte.
Tek kullanımlık plastik eşya ve mutfak malzemelerinden, pet şişelerdeki sulara, oradan plastik doğrama tezgahlarına kadar, hazır yemek kaplarına ve özellikle karton plastik karışımı bardaklarda içilen kahve çaya kadar bu toksisite hızla artmakta. Konu ile ilgili detaylı bilgi ve okuma için petjinekomasti instagram hesabını ziyaret edebilirsiniz.
