ATV ekranlarında yayınlanan Kim Milyoner Olmak İster bilgi yarışmasında bu kez dil bilimi temelli oldukça dikkat çekici bir soruya yer verildi. Oktay Kaynarca’nın sunumuyla ekrana gelen bölümde, izleyicilerin ilk kez duyduğu bir bilimsel araştırma konu edildi. Soru, Kasım 2024’te Fransa’da yapılan ve dünya genelinde 131 farklı dil üzerinde gerçekleştirilen çarpıcı bir çalışmaya dayanıyordu.
Sorunun tam metni ve seçenekler
Yarışmacıya yöneltilen soru şöyleydi:
“Kasım 2024’te, Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden dil bilimcilerin 131 farklı dildeki ünlü harfleri inceleyerek yaptığı araştırmaya göre, acıyı ifade etmek için kullanılan ortak ses hangisidir?”
Cevap şıkları ise şunlardı:
A: a B: e C: ı D: u
Doğru cevap: A
Bu dikkat çekici sorunun doğru cevabı A şıkkı, yani “a” sesi oldu. Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi (CNRS) tarafından yapılan bu bilimsel çalışma, acı çeken insanların 131 farklı dilde hangi sesleri çıkardığını analiz ederek ortak bir vokal örüntüyü ortaya koymayı amaçladı. Çalışmanın sonucunda, acı anlarında en yaygın olarak kullanılan sesin “a” sesi olduğu tespit edildi.
Araştırma nasıl yapıldı?
CNRS’li dil bilimciler, farklı coğrafyalardan ve dil ailelerinden gelen 131 dili kapsayan ses kayıtlarını inceledi. Özellikle acı anlarında refleks olarak çıkan seslere odaklanan ekip, bu kayıtları analiz ederek acının evrensel ses karşılığını aradı. Sonuç olarak, insanların refleksif biçimde acıyı ifade ederken “a” sesini en çok kullandıkları ortaya kondu.
Neden “a” sesi?
Uzmanlar, “a” sesinin dil, dudak ve ağız yapısının en açık pozisyonunda üretilen, refleksif bir ses olduğunu belirtiyor. Bu sesin, çığlık atma ya da ani bir can yanması anında istemsizce çıkması, onu evrensel kılıyor. “Aaaa!” şeklinde verilen tepki, kültürden bağımsız olarak dünyanın birçok yerinde benzer biçimde duyuluyor.
Bilimsel çalışmanın önemi
Bu araştırma yalnızca dil bilimi açısından değil, insan doğası ve reflekslerine yönelik psikolojik ve nörolojik yaklaşımlar açısından da büyük önem taşıyor. Acı gibi evrensel bir deneyimin diller üzerindeki yansımasını ortaya koyması bakımından çığır açıcı bir niteliğe sahip.
Yarışmacı Buse Gabakçı’dan başarılı yanıt
Bu soruya doğru yanıt veren yarışmacı ise Buse Gabakçı oldu. 24 yaşındaki Gabakçı, Konya doğumlu olup İstanbul’da yaşamaktadır. Sağlık Bilimleri Üniversitesi’nde İlk ve Acil Yardım bölümünde eğitim gören Buse Hanım, aynı zamanda tiyatroya ve oyunculuğa ilgi duymaktadır. Sorunun ardından yaptığı açıklamada “Ses analizlerine karşı ilgim vardı, bu soruda içgüdüsel düşündüm ve doğru çıktı” ifadelerini kullandı.
Bilimsel sorular yarışmayı daha da zenginleştiriyor
“Kim Milyoner Olmak İster” yarışmasında yer verilen bu tarz bilimsel içerikli sorular, yarışmanın bilgilendirici yönünü güçlendiriyor. Özellikle dil bilimi gibi az bilinen alanlara dair sorular, izleyiciler arasında merak uyandırıyor ve araştırma eğilimini artırıyor.
Araştırmanın yankısı sosyal medyada da hissedildi
Yarışmanın ardından sosyal medyada “Acı anında insanlar neden ‘a’ sesi çıkarır?”, “Fransa dil araştırması neyi kanıtladı?” gibi başlıklarla paylaşımlar yapıldı. Pek çok kişi, daha önce hiç düşünmediği bu konuyu araştırmaya başladı. Google’da “Fransa dil araştırması a sesi” aramaları kısa sürede yükselişe geçti.
131 Dilde Ortak Olarak Kullanılan Acı Sesi Belli Oldu! Cevap Herkesi Şaşırttı yazısı ilk önce Haberin Burada üzerinde ortaya çıktı.
